WOONZORGCOMPLEX
nieuwbouw in Oude-Tonge
ontwerp
Het thema van de verhouding van de zekerheid van de eigen wereld van de bewoner tot de onzekerheid van de omringende samenleving werd in een prijsvraag door Knevel Architecten al eerder onderzocht. Dat onderzoek naar humane zorghuisvesting onderscheidt drie leefwerelden:
Vanuit die gedachte zouden de verschillende leefwerelden door middel van diffuse overgangen geleidelijk in elkaar moeten overlopen. Om dit te vertalen naar de gebouwde omgeving is in het ontwerpproces gebruik gemaakt van de thema’s grenzen en verweven.
Vanzelfsprekend verwacht men privacy en veiligheid, maar tegelijkertijd wordt ook een bruisende woonomgeving verlangd. Hiervoor zijn patio’s, galerijen en brede gangen gemaakt, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en activiteiten worden gestimuleerd. Zo liggen de groepswoningen op een dek op de 1e bouwlaag, waardoor mensen volledig buiten zijn maar toch veilig en beschut kunnen rondlopen. Het groepswonen op kleinere schaal is al een succes te noemen, mensen die voorheen nooit het appartement uitkwamen gaan nu ook naar buiten en kunnen overal heen lopen zonder zoek te raken. Cliënten krijgen meer aandacht, helpen elkaar en zorgen meer voor elkaar.
verruimen van de leefwereld
Binnen de dorpskern vervult het complex een centrumfunctie door de bundeling van functies. De publieke functies zijn verdeeld over de twee grootste bouwdelen die aan een centraal plein liggen. Vanaf het plein is het restaurant toegankelijk waar omheen de welzijnsvoorzieiningen zijn gelegd. Hier is het kloppend hart van het complex. Diverse ruimtelijke relaties zoals vides en zichtlijnen nodigen bewoners en omwonenden uit om deel te nemen aan sociale activiteiten. Het zorgvuldig omgaan met schaal, sferen, functies, grenzen en verweven speelt een grote rol om veiligheid en geborgenheid van de individuele bewoner te waarborgen en tegelijkertijd zijn leefwereld te verruimen.
nieuwbouw in Oude-Tonge
| opdrachtgever: | Woongoed GO i.s.m. CuraMare |
| ontwerp: | Gert Jan Knevel |
| projectteam: | Stan Korthagen, Willem Jan de Hek, Stephan Schülecke, John van de Weg, Dirk Jan Schaap, Loran Kampen, Sven Willems, XiaoBin Chi, Jaques van Adrichem, Ninja Zurheide, Kirsten Dijkgraaf |
| gebruikers: | CuraMare / Ebbe en Vloed, Gemiva-SVG Groep, Careyn, Centrum voor Jeugd en Gezin, Fysiotherapie Koese |
| adviseurs: | Ingenieursbureau IOB (constructie en bouwkostenadvies); Wolf en Dikken (installaties en bouwfysica) |
| projectmanagement: | Oostelbos Van den Berg |
| aannemer: | Heijmans Woningbouw (bouwkundig); Spindler Installatietechniek (installaties) |
| locatie: | ’t Getij 3, Oude-Tonge |
| kavelgrootte: | 15.560 m² |
| vloeroppervlak: | 14.270 m² |
| buowvolume: | 47.030 m³ |
| start ontwerp: | maart 2008 |
| start bouw: | mei 2011 |
| oplevering: | juni 2013 |
ontwerp
Het thema van de verhouding van de zekerheid van de eigen wereld van de bewoner tot de onzekerheid van de omringende samenleving werd in een prijsvraag door Knevel Architecten al eerder onderzocht. Dat onderzoek naar humane zorghuisvesting onderscheidt drie leefwerelden:
- Zekerheid van de eigen wereld, het vertrouwde huis
- Bescherming van de directe omgeving, het zorgcentrum
- Onzekerheid van de buitenwereld, de wijk en het dorp
Vanuit die gedachte zouden de verschillende leefwerelden door middel van diffuse overgangen geleidelijk in elkaar moeten overlopen. Om dit te vertalen naar de gebouwde omgeving is in het ontwerpproces gebruik gemaakt van de thema’s grenzen en verweven.
Vanzelfsprekend verwacht men privacy en veiligheid, maar tegelijkertijd wordt ook een bruisende woonomgeving verlangd. Hiervoor zijn patio’s, galerijen en brede gangen gemaakt, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en activiteiten worden gestimuleerd. Zo liggen de groepswoningen op een dek op de 1e bouwlaag, waardoor mensen volledig buiten zijn maar toch veilig en beschut kunnen rondlopen. Het groepswonen op kleinere schaal is al een succes te noemen, mensen die voorheen nooit het appartement uitkwamen gaan nu ook naar buiten en kunnen overal heen lopen zonder zoek te raken. Cliënten krijgen meer aandacht, helpen elkaar en zorgen meer voor elkaar. verruimen van de leefwereld
Binnen de dorpskern vervult het complex een centrumfunctie door de bundeling van functies. De publieke functies zijn verdeeld over de twee grootste bouwdelen die aan een centraal plein liggen. Vanaf het plein is het restaurant toegankelijk waar omheen de welzijnsvoorzieiningen zijn gelegd. Hier is het kloppend hart van het complex. Diverse ruimtelijke relaties zoals vides en zichtlijnen nodigen bewoners en omwonenden uit om deel te nemen aan sociale activiteiten. Het zorgvuldig omgaan met schaal, sferen, functies, grenzen en verweven speelt een grote rol om veiligheid en geborgenheid van de individuele bewoner te waarborgen en tegelijkertijd zijn leefwereld te verruimen.
Op Goeree-Overflakkee werkt woningbouwvereniging Woongoed GO al jaren samen met zorgpartijen om de ouderenzorg op een nieuwe leest te schoeien. Dit geldt zowel voor de hardware (gebouwen) als de software (de zorg). Een van de vernieuwende projecten op het eiland is de realisatie van het multifunctioneel woonzorgcentrum Ebbe en Vloed in Oude-Tonge. Dit complex is een prachtige uitwerking van wat met de modernisering van de AWBZ-zorg wordt beoogd, namelijk meer zelfstandigheid voor ouderen en gehandicapten, kleinschalige woonvormen voor mensen die veel zorg nodig hebben en comfortabele en betaalbare huisvesting voor senioren. Dit alles ingebed in de wijk en in samenwerking met andere zorgpartijen. 
programma
- 58 zelfstandige appartementen met zorg
- 7 groepswoningen voor ouderen met psychogeriatrische problematiek
- 12 hotelkamers met zorg
- 20 appartementen voor mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking
- consultatiebureau 0 - 4 jaar
- kantoor thuiszorgorganisatie
- eerstelijns fysiotherapiepraktijk
- welzijnsvoorzieningen: restaurant, dagverzorging, kapper, winkel, stiltecentrum met opbaarruimte.
zorgconcept
In dit multifunctioneel woonzorgcentrum wordt aan het wonen een scala aan activiteiten gekoppeld, waardoor ouderen en gehandicapten actief kunnen blijven deelnemen aan de maatschappij. Door de goede samenwerking tussen verschillende zorgpartijen komen nieuwe initiatieven en ontwikkelingen tot stand. Zo worden elkaars faciliteiten gebruikt en is bijvoorbeeld de dagbesteding van de bewoners van Gemiva-SVG Groep (mensen met een verstandelijke beperking) om te helpen in het restaurant van CuraMare of in het onderhoud van de tuin. Dit levert synergie op voor alle partijen.
In het ontwerp worden vier soorten grenzen toegepast: - Hard en lineair: werelden sterk van elkaar gescheiden
- Hard en meanderend: werelden dringen in elkaar door, zonder met elkaar te vermengen
- Zone: werelden mengen met elkaar door middel van een intermediaire zone
- Overloop: de werelden lopen geleidelijk in elkaar over Het thema verweven wordt op verschillende schaalniveaus ingezet.
De uitdaging was om de typologie van het zorgcentrum met één grote voordeur te transformeren tot een complex dat volledig onderdeel uitmaakt van de wijk. Om dit te bewerkstelligen zijn drie gebouwen ontworpen rondom een stratenpatroon. De straten in de wijk zijn doorgetrokken waardoor de grens tussen het complex en de openbare ruimte vervaagt. Een groenzone verbindt het zorgcentrum met het landschap.
Door de afzonderlijke bouwblokken open te breken met patio’s dringt het landschap tot diep in het gebouw door (landschappelijke verweving). De patio’s verkleinen de schaal van de bouwblokken en zorgen voor ruimtelijke relaties tussen binnen en buiten. In de patio’s bevinden zich secundaire ingangen waardoor het gebouw logistiek wordt verweven met de omgeving, wat de vrijheid en zelfstandigheid van de bewoners vergroot. De verweving van verschillende typen woningen en de voorzieningen versterkt de sociale cohesie binnen het gebouw.
